بهترین ظروف آلومینیومی در طب سنتی برای پخت و پز | نتیجه همه نظرات
این روزها که بازار خرید اینترنتی ظروف یکبار مصرف آلومینیومی داغ است و سهولت استفاده از آن‌ها بسیاری را مجذوب خود کرده، شاید این پرسش بیش از پیش در ذهن علاقه‌مندان به سبک زندگی سالم و آموزه‌های کهن ایرانی طنین‌انداز شود که جایگاه این ظروف در گنجینه طب سنتی کجاست. آیا فلز نقره‌ای‌رنگ آلومینیوم، همانی است که حکمای قدیم برای آشپزخانه‌هایمان تجویز می‌کردند یا باید با احتیاط بیشتری به سراغش رفت؟ در این مقاله، با کاوشی در لابه‌لای نظرات و تجارب، به دنبال پاسخی جامع برای این پرسش و یافتن بهترین ظروف آلومینیومی در طب سنتی هستیم.
در نگاه طب سنتی، ظرف خوب ظرفی است که نه تنها طعم و عطر غذا را به بهترین شکل حفظ کند، بلکه در تعامل با آن، مواد مضری را وارد بدن نکند و حتی‌الامکان، به غنای آن بیفزاید. نقل است که سه معیار اصلی برای انتخاب ظرف پخت‌وپز وجود داشته: اول آنکه با غذا واکنش نامطلوب ندهد یا اگر چیزی از ظرف به غذا منتقل می‌شود، برای بدن سودمند باشد. دوم، حرارت را یکنواخت پخش کند تا پخت کامل و یکدستی حاصل شود، و سوم اینکه به آسانی پاکیزه گردد.
ظروف آلومینیومی زیر ذره‌بین طب سنتی
سبکی، رسانایی خوب حرارت، و قیمت مناسب ظروف آلومینیومی، واقعیتی انکارناپذیر است که استفاده از آن‌ها را در طول دهه‌ها رایج کرده. بسیاری از کاربران از سرعت گرم شدن و پخت یکنواخت غذا در این ظروف رضایت دارند. همچنین، گفته می‌شود به دلیل سطح براق، این ظروف مقداری از گرما را منعکس کرده و از تیره شدن برخی غذاها جلوگیری می‌کنند. حتی برخی منابع به خواص ضد باکتری و ضد قارچ سطح این فلز، به دلیل عایق بودن نسبت به رطوبت و عدم امکان نفوذ و رشد میکروارگانیسم‌ها، اشاره کرده‌اند.
اما زمزمه‌هایی همواره از سوی برخی کاربران و متخصصان طب سنتی به گوش می‌رسد مبنی بر اینکه استفاده مداوم از این ظروف، به‌ویژه انواع بدون پوشش یا دارای خراش، می‌تواند منجر به ورود ذرات آلومینیوم به غذا شود. گفته می‌شود پخت‌وپز مواد غذایی اسیدی (مانند گوجه فرنگی، مرکبات، ریواس) یا بسیار شور در این ظروف، این فرآیند را تشدید می‌کند. برخی دغدغه‌ها نیز در خصوص تأثیر احتمالی این فلز بر تعادل مزاجی و ایجاد “سردی” در بدن مطرح شده است، هرچند که مستندات قطعی در این زمینه کمتر به چشم می‌خورد.
از سوی دیگر، اشاره شده است که جوشاندن آب در کتری‌های آلومینیومی می‌تواند در درازمدت به بروز برخی مشکلات گوارشی منجر شود. ورود بیش از حد آلومینیوم به بدن نیز با اختلالاتی در سیستم عصبی و متابولیسم استخوان مرتبط دانسته شده است.
چالش اصلی: پوشش و نوع استفاده
به نظر می‌رسد نقطه چالش‌برانگیز اصلی در استفاده از ظروف آلومینیومی، بحث پوشش داخلی و نحوه استفاده از آن‌هاست. متخصصان طب سنتی عموماً توصیه می‌کنند که اگر بنا بر استفاده از این ظروف است، حتماً از انواع دارای پوشش استاندارد و سالم (بدون خراشیدگی) استفاده شود. این پوشش‌ها به عنوان یک حائل، از تماس مستقیم غذا با فلز آلومینیوم جلوگیری می‌کنند.
در همین راستا، محمد موسوی، محقق طب سنتی، در مصاحبه ای تاکید داشتند که:
«از ظرف آلومینیومی استفاده نشود و هرگز هيچ داروی گياهی را در ظرف آلومينيومی نجوشانید چون باعث ضرر می‌شود. همینطور نگهداری موادغذایی نیز در این ظروف کار اشتباهی است مگر آن که مواد غذایی بصورت خشک باشد.»
این نقل قول، اهمیت پرهیز از جوشاندن و نگهداری طولانی‌مدت مواد، به‌ویژه داروهای گیاهی و مواد غذایی مرطوب یا اسیدی، در ظروف آلومینیومی بدون پوشش یا با پوشش آسیب‌دیده را دوچندان می‌کند.
جایگزین‌ها و توصیه‌ها در طب سنتی
طب سنتی اصالت خاصی برای ظروفی چون مسی قلع‌اندود شده (با تاکید بر سلامت و تجدید دوره‌ای لایه قلع) و سفالی لعاب‌دار (به شرط عدم خراشیدگی و کیفیت لعاب) قائل است. این ظروف، هرکدام با رعایت ملاحظات خاص خود، گزینه‌های مطلوب‌تری از دیدگاه این مکتب به شمار می‌روند.
با این حال، اگر به هر دلیلی قصد استفاده از ظروف آلومینیومی را دارید، برای نزدیک شدن به معیارهای بهترین ظروف آلومینیومی در طب سنتی، به این نکات توجه کنید:
- ظروف با پوشش استاندارد: اولویت با ظروفی است که دارای پوشش‌های نچسب باکیفیت و سالم هستند.
- پرهیز از خراشیدگی: از ابزارهای فلزی و سیم ظرفشویی زبر برای هم زدن غذا یا شستشو استفاده نکنید.
- غذاهای اسیدی و شور: تا حد امکان از پخت‌وپز طولانی‌مدت غذاهای بسیار ترش (حاوی سرکه، آبلیمو، گوجه زیاد) یا خیلی شور در این ظروف، به‌ویژه اگر پوشش ندارند یا آسیب دیده‌اند، خودداری کنید.
- عدم نگهداری طولانی‌مدت: غذا را پس از پخت، برای مدت طولانی در ظرف آلومینیومی (حتی با پوشش) نگهداری نکنید و به ظرف دیگری منتقل نمایید.
- لایه تیره محافظ: برخی کاربران لایه تیره‌ای که به مرور در ظروف آلومینیومی بدون پوشش ایجاد می‌شود را با ساییدن از بین می‌برند. این لایه اکسید آلومینیوم، خود می‌تواند تا حدی نقش محافظتی ایفا کند. برای تمیز کردن، بهتر است از خیساندن در محلول آبلیمو یا سرکه استفاده شود تا ساییدن شدید.
نتیجه‌گیری: انتخاب آگاهانه، کلید سلامتی
در نهایت، به نظر می‌رسد اجماع نظرات بر این است که اگرچه آلومینیوم به خودی خود فلزی مشکل‌ساز نیست، اما نحوه استفاده و کیفیت ظرف آلومینیومی است که می‌تواند آن را به گزینه‌ای قابل قبول یا نامناسب در آشپزخانه تبدیل کند. در جستجوی بهترین ظروف آلومینیومی در طب سنتی، باید به یاد داشت که ظروف کاملاً بدون پوشش و یا آسیب‌دیده، انتخاب مناسبی برای پخت‌وپز روزمره، به‌ویژه برای مواد غذایی حساس، از دیدگاه طب سنتی نیستند. انتخاب ظروف با پوشش‌های سالم و رعایت نکات ذکر شده، می‌تواند دغدغه‌های سلامتی را تا حد زیادی کاهش دهد و تجربه‌ی آشپزی بهتری را رقم بزند.
منبع خبر : ssdena.com
