چطور دستگاه هدایتی قلب کار می‌کند

به گزارش همشهری آنلاین ایجاد و انتقال این تحریک‌های الکتریکی به‌وسیله دستگاه هدایتی قلب انجام می‌شود که شامل شبکه‌ای از گره‌ها و سلول‌ها و پیام‌ها است که ضربان قلب را کنترل می‌کنند.

هر بار که قلب شما می‌تپد، پیام‌های الکتریکی در دیواره‌های قلب شما به حرکت درمی‌آیند و این پیام‌ها باعث می‌شوند عضلات بخش‌های گوناگون قلب منبسط و منقبض شوند تا تلمبه کردن خون مطابق نظمی معین انجام شود.

اگر از ابتدای یک ضربان قلب شروع کنیم، اول یک محرک الکتریکی به‌وسیله گره سینوسی یا گره SA ایجاد می‌شود. گره سینوسی توده کوچکی از بافت تخصصی است که در محفظه فوقانی راست قلب یا دهلیز راست قلب قرار دارد.

گره سینوسی در شرایط عادی به طور منظم ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه محرک الکتریکی تولید می‌کند. گسترش پیام یا تکانه الکتریکی باعث فعال و منقبض شدن دهلیزهای راست و چپ قلب می‌شود. سپس پیام الکتریکی از طریق مسیرهای هدایتی اختصاصی به سمت پایین قلب حرکت می‌کند و پس از عبور از یک بافت تخصصی دیگری به نام گره دهلیزی-بطنی یا گره AV باعث انقباض دو بطن و تلمبه شدن خون می‌شود.

این شیوه تولید و انتشار پیام‌های الکتریکی باعث می‌شود که ابتدا دو حفره فوقانی قلب یا دو دهلیز قلب منقبض شوند و مدت کوتاهی بعد دو حفره پایینی قلب (بطن‌ها) تحریک شوند.

تکانه یا محرک الکتریکی تولیدشده در گره سینوسی پس از عبور از دیواره دهلیزها و رسیدن به گره دهلیزی-بطنی برای مدت بسیار کوتاهی کند می‌شود، سپس این تکانه وارد نواری از بافت تخصص‌یافته به نام «نوار هیس» می‌شود و بعد این نوار به دو شاخه راست و چپ تقسیم می‌شوند که به بطن‌های راست و چپ می‌روند و در آنجا به رشته‌های باریک‌تری به نام الیاف پورکنژ یا پورکینیه تقسیم می‌شوند که تکانه‌های الکتریکی را به سلول‌های عضلانی قلب می‌رسانند تا آنها را تحریک کنند.

اختلالاتی که در دستگاه هدایتی قلب ایجاد می‌شود، می‌تواند ریتم ضربان قلب را دچار اشکال کند و ازجمله این بیماری‌ها را به وجود آورد:

-آریتمی‌ها یا اختلال‌های ریتم ضربان قلب ازجمله فیبریلاسیون دهلیزی.

-بلوک قلبی- اختلال در رسیدن پیام‌های الکتریکی از دهلیزها به بطن‌های قلب

-نشانگان QT طولانی: بطن‌های قلب خیلی آهسته منقبض و منبسط می‌شوند که گاهی منجر به غش (سنکوپ) یا ایست قلبی می‌شود.

-انقباضات زودرس بطنی. ضربان قلب زودتر از زمان معمول در بطن‌ها رخ می‌دهد که به اصطلاح باعث ایجاد «تپش قلب» می‌شود.

– ایست قلبی که اختلالی شدید در کارکرد قلب شما است.