لزوم تشکیل کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو

تهران پزشکی: صد و سی‌امین نشست از سلسله نشست‌های شورای آینده نگاری نظریه پردازی و رصد کلان سلامت؛ به بررسی موضوع مهم «کنترل تقاضای القایی از طریق تجویز منطقی و مدیریت مصرف دارو» پرداخت.

در این نشست، جمشید سلام‌زاده معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: پشتوانه اجرای دستورالعمل‌های دارویی؛ تشکیل کمیته کشوری قوی و مستقل برای تجویز و مصرف منطقی دارو است.

وی، حمایت دولت، وزارت بهداشت، جامعه پزشکی، سازمان‌های بیمه‌گر و سایر ذی نفعان را همراه با همکاری و تلاش در زمینه سیاست گذاری‌ها، ضروری دانست و ادامه داد: وجود ضابطه‌ای تحت عنوان داروهای تک نسخه‌ای که خارج از فهرست دارویی کشور تجویز می‌شود، عملاً خط بطلانی بر ترویج تجویز و مصرف منطقی و راهنماهای درمانی است.

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: تقویت و حمایت کمیته‌های دارو درمان منطقه‌ای و دانشگاهی با تولیت کمیته عالی کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو باید در دستور کار قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه آموزش فارماکو تراپی به دانشجویان پزشکی، به هیچ وجه به تحول لازم در دانش و مهارت نسخه نویسی آنها منجر نمی‌شود، افزود: ارتقای ارتباطات بین رشته‌ای پزشکی، داروسازی و بهره‌مندی از تیم‌های آموزش بالینی مشترک برای دانشجویان پزشکی و داروسازی می‌تواند راهگشا باشد.

سلام‌زاده به نقش بیمه‌ها به عنوان خریدار اصلی خدمت اشاره کرد و گفت: بیمه‌ها باید بیشترین نقش نظارتی و کنترلی را داشته باشند.

عضو گروه علوم دارویی فرهنگستان علوم پزشکی ادامه داد: ارتقای سواد سلامت جامعه و سواد رسانه باید در دستور کار تمامی نهادهای مرتبط و رسانه‌های جمعی قرار گیرد و باید قوانین حمایت از بیمار و مقابله با تعارض منافع در نظام سلامت و کدهای اخلاقی و تعاملات صنعت با پزشکان و داروسازان تدوین و به عنوان راهکار اجرایی، ارائه شود.

در ادامه، قاسم جان بابایی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص اقدامات سازمان‌های بیمه‌گر گفت: با عنایت به اینکه سازمان تأمین اجتماعی سامانه پیش تأیید را از سال‌های گذشته طراحی و راه‌اندازی کرده است، این سامانه را برای اجرای محصولات دانشی ارتقا داده و در حال تست نهایی جهت پیاده‌سازی محصولات است.

وی، شرط موفقیت اجرای محصولات دانشی استاندارد، گایدلاین و…، را ایجاد تغییر رفتار ارائه دهندگان خدمات مبتنی بر محصولات دانست و راه‌های رسیدن به این راه را آموزش محصولات دانشی، اطلاع رسانی عملکرد ارائه دهندگان خدمت، اثرگذاری میزان رعایت محصولات دانشی بر میزان پرداختی و نیز نظارت بر عملکرد ارائه دهندگان خدمت دانست.

در ادامه، سید موسی طباطبایی مدیرکل دفتر ارزیابی فناوری‌های سلامت، تدوین استاندارد و تعرفه سلامت وزارت بهداشت، گفت: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد تا ۵ سال آینده روند رشد دارو در جهان ۳ تا ۶ درصد بازار جهانی تا سال ۲۰۲۶ باشد.

وی افزود: کاربرد بسیاری از داروهای جدید برای طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله درمان‌های جدید میگرن، بیماری‌های عصبی و درمان‌های آلزایمر و پارکینسون خواهد بود.

طباطبایی همچنین مؤلفه‌های مهم تولید و توزیع دارو را طرح دارویار، ژنریک، شبکه، توزیع امور مالی و منابع مالی و غیر مالی دانست و گفت: شاخص‌ها نشان ‎دهنده این است که تجویز و استفاده از داروها در ایران مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه کم درآمد، کمتر از حد مطلوب است و استفاده از چندین دارو، پذیرش نامناسب بیماران، استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها و داروهای تزریقی؛ نمونه‌هایی از مصرف غیرمنطقی داروها در ایران است.

وی، راهکارهای اجرایی را در این حوزه؛ تجویز بر اساس سطح مراقبت و راهبردهای آموزشی و دستورالعمل‌های درمانی و نیز اقدامات نظارتی مانند برنامه‌ریزی داروها برای سطوح مختلف فروش و نیز ایفای نقش کلیدی داروساز در ترویج تجویز منطقی دانست.