قاچاق محصولات زیبایی؛ تهدید سلامت و اقتصاد کشور

علی فرجی، مدیرعامل یک شرکت داروسازی، در گفتگو با مهر نسبت به دو چالش جدی در بازار محصولات زیبایی هشدار داد و گفت: قاچاق معکوس محصولات ایرانی به خارج از کشور و ورود غیرقانونی محصولات بی‌کیفیت خارجی به بازار داخلی دو چالش اصلی این حوزه هستند.

وی گفت: به دلیل قیمت‌گذاری بسیار پایین سازمان غذا و دارو برای محصولات داخلی علیرغم کیفیت بالا و فناوری پیشرفته، برخی از محصولات به صورت غیرقانونی از کشور خارج می‌شوند. این در حالی است که طبق دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در صورتی که یک محصول دانش‌بنیان و های‌تک در داخل کشور تولید شود و کیفیت آن با برند اصلی برابری کند، امکان قیمت‌گذاری تا ۷۰ درصد قیمت برند اصلی وجود دارد.

وی با اشاره به ورود برخی محصولات زیبایی به صورت قاچاق به بازار ایران گفت: شرکت‌های ایرانی در حال حاضر محصولات زیبایی با کیفیت را تولید می‌کنند و شرکت ما نخستین محصول خود را با نام دیستون که کاملاً ایرانی است را در سال ۱۳۹۸ وارد بازار کرد. این محصول با تکیه بر تکنولوژی بومی و دانش متخصصان داخلی از سلول تولید شده و با کیفیتی بسیار بالا عرضه گردیده‌است. ما هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد سهم بازار ایران را در اختیار داریم.

فرجی نسبت به ورود محصولات بی‌کیفیت قاچاق، به‌ویژه از مبدأ چین، به بازار داخلی هشدار داد و اظهار داشت: این محصولات معمولاً فاقد استانداردهای لازم بوده و در برخی موارد توسط افراد غیرمتخصص و در محیط‌های غیربهداشتی مانند آرایشگاه‌ها تزریق می‌شوند؛ این مسئله می‌تواند منجر به عوارض شدید و گاه جبران‌ناپذیر برای مصرف‌کنندگان شود.

مدیرعامل شرکت داروسازی همچنین افزود: در ادامه توسعه محصولات، شرکت ما جوان‌ساز «لوکسیوا» را نیز به بازار عرضه کرده‌است و طبق برنامه‌ریزی‌ها، در ماه‌های آینده محصولات دیگری مانند فیلر و مزوژل نیز معرفی خواهند شد؛ البته شرکت در حال ورود به فاز تولید داروهای بیولوژیک است؛ داروهایی نوین که برای درمان بیماری‌هایی نظیر میگرن، بیماری‌های روماتیسمی و برخی از سرطان‌ها به کار می‌روند و از نظر کیفیت، محصولات آن‌ها نه‌تنها با برندهای خارجی هم‌سطح هستند، بلکه در بسیاری از موارد از برترین محصولات دنیا نیز پیشی گرفته‌اند.

وی اذعان کرد: در حال حاضر شرکت‌های اروپایی و ترک، انتقال تکنولوژی تولید این محصولات را از شرکت دریافت کرده‌اند و از نظر اقتصادی نیز محصولات این شرکت مزیت رقابتی قابل توجهی دارند. با توجه به تولید کاملاً داخلی و عدم وابستگی به ارز خارجی، قیمت محصولات ما تقریباً یک‌دهم برندهای مشابه اروپایی در بازار ایران است.

هشدار نسبت به قاچاق معکوس و ورود محصولات بی‌کیفیت به کشور

وی تاکید کرد: برای محصولات دانش‌بنیان آترا زیست آرای تنها حدود ۱۰ درصد قیمت برند اصلی لحاظ شده است. به دلیل همین اختلاف قیمت، قاچاق معکوس این محصولات به کشورهای همسایه صورت می‌گیرد؛ در حالی که این محصولات باید در زنجیره سرد نگهداری شوند و خروج غیرقانونی آن‌ها باعث افت شدید کیفیت و کاهش اثربخشی می‌شود.

وی در ادامه ضمن انتقاد از ورود محصولات بی کیفیت به کشور تاکید کرد: افتادگی پلک، فلج موضعی، آسیب به ناحیه گردن، عفونت‌های خطرناک و حتی اختلالات جدی ناشی از جمله آسیب‌هایی به شمار می‌رود که از تزریق‌های نادرست در شرایط غیرپزشکی بوده است. نظارت بیشتر بر فرآیند قیمت‌گذاری و برخورد قاطع با قاچاق داروهای زیبایی شد تا هم از تولید داخل حمایت شود و هم سلامت مصرف‌کنندگان حفظ شود.

هشدار نسبت به مخاطرات استفاده از محصولات زیبایی تقلبی و حمایت از تولید داخلی

فرجی تصریح کرد: در برخی موارد مشاهده شده که تزریق‌های غیرایمن، به‌ویژه در نواحی حساس مانند اطراف چشم، منجر به نفوذ عفونت به داخل چشم شده و حتی باعث از دست رفتن بینایی فرد شده است.

مدیرعامل شرکت داروسازی ادامه داد: امروزه تولیدکنندگان داخلی توانایی کامل تأمین نیاز بازار ایران در حوزه محصولات زیبایی را دارند و حتی ظرفیت صادرات این محصولات به خارج از کشور نیز وجود دارد. با این حال، به‌رغم توانمندی فنی و تولیدی داخل، همچنان مجوز واردات رسمی برخی از این محصولات به کشور داده می‌شود؛ موضوعی که با توجه به محدودیت منابع ارزی کشور، فاقد توجیه اقتصادی است. در حالی که ارز می‌تواند به داروهای ضروری اختصاص یابد، واردات اقلامی که در داخل تولید می‌شود، منطقی به نظر نمی‌رسد.

فرجی مطرح کرد: همچنین علاوه بر واردات قانونی، قاچاق گسترده محصولات زیبایی نیز یکی از مشکلات جدی بازار است. هرچند آمار دقیقی از میزان این قاچاق در دست نیست، اما شواهد نشان می‌دهد که این محصولات به‌صورت گسترده و با استقبال در بازار داخلی مواجه هستند.

مدیر عامل داروسازی متذکر شد: نگرانی اصلی آن است که بسیاری از این کالاهای قاچاق، اصالت ندارند و با برچسب‌های جعلی برندهای مشهور به کشور وارد می‌شوند. برخی از این محصولات در کشورهای همجوار تهیه شده و به‌صورت تقلبی بسته‌بندی و سپس قاچاق می‌شوند. استفاده از این کالاهای غیرمجاز می‌تواند عوارض جدی برای مصرف‌کنندگان به همراه داشته باشد؛ اگر حمایت جدی‌تر از تولیدکنندگان داخلی و مقابله مؤثر با ورود محصولات غیرقانونی و تقلبی به کشور شدند؛ اقدامی که هم از سلامت مردم محافظت می‌کند و هم به اقتصاد دانش‌بنیان کشور کمک خواهد کرد.

محصولات اگزوزومی در آستانه ورود قانونی به بازار ایران

فرجی افزود: در سال‌های اخیر، محصولات مبتنی بر اگزوزوم به عنوان یکی از نوآورانه‌تر ین دستاوردهای علمی در حوزه پوست، مو و زیبایی در جهان مطرح شده‌اند. اگزوزوم‌ها اجزایی طبیعی از سلول هستند که می‌توانند نقش مهمی در بازسازی و جوان‌سازی بافت‌ها ایفا کنند. این محصولات بسته به منشأ خود به دو دسته حیوانی و گیاهی تقسیم می‌شوند.

وی اذعان کرد: محصولات اگزوزومی با منشأ حیوانی هنوز در سطح جهانی تاییدیه رسمی برای کاربرد درمانی یا زیبایی دریافت نکرده‌اند و صرفاً به‌صورت آف‌لیبل در برخی کشورها استفاده می‌شوند. در ایران نیز این نوع محصولات به صورت غیرقانونی و از مسیر قاچاق وارد کشور شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اقدامی که می‌تواند سلامت مصرف‌کنندگان را به خطر اندازد.

فرجی اذعان کرد: محصولات اگزوزومی با منشأ گیاهی در سطح بین‌المللی از مجوزهای رسمی برخوردارند و قانونی محسوب می‌شوند. با این حال، تا این لحظه، وزارت بهداشت ایران هیچ مجوز رسمی برای مصرف و عرضه این دسته از محصولات صادر نکرده است.

وی بیان کرد: اخیراً سازمان غذا و دارو پیش‌نویس آئین‌نامه‌ای را در رابطه با فرآیند ثبت و مجوز دهی به محصولات اگزوزومی منتشر کرده که به نظر می‌رسد مقدمه‌ای برای قانونمند شدن ورود این فناوری به بازار ایران باشد.

وی در ادامه گفت: شرکت آترا زیست آرای به‌عنوان یکی از پیشگامان داخلی در تحقیق و توسعه محصولات اگزوزومی، فرمولاسیون‌های آماده تولید را در اختیار دارد. با این حال، تا پیش از صدور مجوز رسمی از سوی سازمان غذا و دارو، این شرکت تولید انبوه این محصولات را آغاز نخواهد کرد.

عرضه محصولات از طریق داروخانه‌ها و کلینیک‌ها

وی افزود: امروزه محصول بوتاکس شرکت ما با نام دیستون به‌صورت قانونی و از طریق داروخانه‌های دارای مجوز در سراسر کشور عرضه می‌شود. توزیع این دارو از طریق شرکت‌های پخش رسمی دارویی صورت می‌گیرد.

فرجی خاطر نشان کرد: محصول جوان‌ساز ما که در دسته ملزومات دارویی قرار دارد، از طریق برخی شرکت‌های پخش در اختیار پزشکان و کلینیک‌های تخصصی قرار می‌گیرد. این محصول نیز مورد استفاده در حوزه پوست و زیبایی است و تحت نظارت مراجع قانونی به فروش می‌رسد.