زیتون سبز و سیاه چه تفاوتی دارند؟

به گزارش همشهری آنلاین،‌ زیتون میوه کوچکی است که روی درختان زیتون رشد می‌کند ، آنها به گروه میوه‌ای به نام drupes یا میوه‌های آلویی یا میوه‌های سنگی تعلق دارند و مرتبط با میوه‌هایی مثل انبه ، گیلاس ، هلو ، بادام و پسته هستند.

انواع زیتون و تفاوت زیتون سبز و سیاه

رنگ زیتون هنگام رسیدن از سبز کمرنگ (زیتون سبز) به بنفش و سپس مشکی متمایل می‌شود. تفاوت زیتون سبز و سیاه، در خاستگاه این دو میوه و میزان روغن آنهاست؛ میزان روغن موجود در زیتون سیاه بیش از زیتون سبز است، همچنین اولئوروپین موجود در زیتون که عامل بسیاری از فواید سلامت‌بخش این میوه است، در زیتون سیاه بیشتر از زیتون سبز است.

ترکیبات زیتون

زیتون حاوی آب، پروتئین، کربوهیدات، فیبر و چربی است؛ زیتون حاوی ۱۱ تا ۱۵ درصد چربی است که ۷۴ درصد آن «اسید اولئیک» است که نوعی اسید چرب غیراشباع است. کربوهیدرات‌ها ۴ تا ۶ درصد از زیتون را تشکیل می‌دهند و بنابراین زیتون میوه‌ای کم‌کربوهیدرات محسوب می‌شود.‌ ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زیتون شامل ویتامین E، آهن، مس، کلسیم، پتاسیم و سدیم است.

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زیتون

زیتون غنی از بسیاری از ترکیبات گیاهی است؛ آنتی اکسیدان‌های موجود در زیتون از بروز بسیاری از بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون، دیابت، انواع سرطان‌ها و آسیب به بافت‌ها در اثر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند.

خواص زیتون برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن و افزایش طول عمر

زیتون سرشار از آنتی‌اکسیدان است و فواید سلامتی آن از مبارزه با التهاب تا کاهش رشد میکروارگانیسم‌ها را شامل می‌شود؛ زیتون به‌دلیل داشتن این آنتی‌اکسیدانها، سیستم ایمنی بدن را تقویت و از آن در مقابل ابتلاء به بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، محافظت می‌کند. پتاسیم و کلسیم فراوان‌ترین مواد معدنی موجود در زیتون هستند که کمبود این فلزات در بدن انسان باعث بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن می‌شود و طول عمر را افزایش می‌دهد.

خواص زیتون برای فشار خون

فشار خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های جهان و از عوامل مرگ‌ومیر بیماران در جهان به‌شمار می‌رود. پلی‌فنل‌های موجود در زیتون با داشتن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، باعث کاهش میزان فشار خون می‌شود. مطالعات مختلفی ثابت کرده است که مصرف روزانه روغن زیتون در رژیم غذایی باعث کاهش چشمگیر سطح فشار خون افراد می‌شود.

خواص زیتون برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی و مغزی

متخصصان پیش‌بینی کرده‌اند که تا ۳۰ سال آینده، بیماری‌های قلبی و عروقی عامل یک‌سوم مرگ‌ومیرهای جهانی خواهد بود. این بیماری‌ها نخستین علت مرگ در سراسر جهان به‌شمار می‌آیند. حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد زیتون را اسید اولئیک تشکیل می‌دهد که باعث کاهش فشار خون و خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود. همچنین دو ماده به‌نام‌های «هیدروکسی تیروزول» و «اولئوروپین» باعث جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها و تشکیل لخته خون می‌شود و درنتیجه منجر به کاهش خطر حمله‌های قلبی و سکته مغزی می‌شود.

زیتون و روغن آن از اجزای اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای به‌شمار می‌آیند و مطالعات مختلف، تأثیر این رژیم غذایی را بر کاهش سکته‌های قلبی گزارش کرده‌اند. در پژوهشی که به‌مدت ۵ سال در کشورهای حوزه مدیترانه روی ۷۲۱۶ مرد و زن انجام شد، نشان داد که استفاده از رژیم غذایی حاوی زیتون فراوان، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا ۴۸ درصد کاهش می‌دهد.

کاهش کلسترول خون با مصرف زیتون

زیتون از جمله میوه‌هایی است که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. زیتون و روغن آن دارای اسیدهای چرب غیراشباع و ترکیباتی نظیر ویتامین ای است که شاخص‌های چربی از جمله کلسترول را کاهش می‌دهد.

خواص زیتون برای جلوگیری از سرطان‌ها

زیتون و روغن آن سرشار از آنتی‌اکسیدان است که باعث مقابله با رادیکال‌های آزاد و آسیب به بافت‌ها می‌شود و خطر ابتلاء به سرطان را کاهش می‌دهد. مطالعات جهانی ثابت کرده است که ۳۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری است و رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از این بیماری‌ها ایفا می‌کند. آزمایش‌های مختلف در کشورهای حوزه مدیترانه نشان می‌دهد که مصرف بالای زیتون در این کشورها باعث کاهش خطر بروز انواع سرطان‌ها از جمله سرطان روده بزرگ، پستان، پروستات، رحم و تخمدان می‌شود.

فواید زیتون برای پیشگیری از سرطان پستان

اسید اولئیک موجود در زیتون و روغن آن، باعث مهار عوامل کلیدی در بروز سرطان پستان می‌شود؛ ویتامین E موجود در روغن زیتون مانند آنتی‌اکسیدان‌ها عمل می‌کند و از بروز سرطان سینه جلوگیری می‌کند همچنین با توجه به اینکه تراکم بالای بافت پستان یکی از عوامل خطرساز ابتلاء به سرطان پستان به‌شمار می‌رود، در پژوهش انجام‌شده در اسپانیا مشخص شد که استفاده از روغن زیتون باعث کاهش تراکم بافت پستان می‌شود.

خواص زیتون برای پیشگیری از سرطان روده

سرطان روده بزرگ چهارمین عامل مرگ بر اثر سرطان‌ها در سراسر جهان است. بررسی‌های اپیدمیولوژیکی نشان داده است که در کشور یونان به‌دلیل مصرف بالای زیتون، میزان بروز سرطان در جامعه ۴۰ درصد کمتر از دیگر کشورهای اروپایی مانند انگلستان است. دانشمندان اثرات ضدسرطانی زیتون را با وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیباتی به‌نام “هیدروکسی تیروزول”، “اسید آراشیدونیک”، اسید اولئیک” و… می‌دانند.

تأثیر روغن زیتون بر پیشگیری از سرطان کبد و پانکراس

ماده آنتی‌اکسیدانی موجود در روغن زیتون باعث کاهش میزان اینترلوکین ۶ می‌شود که این امر منجر به جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی کبد می‌شود، همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی زیتون باعث جلوگیری از ابتلاء به سرطان پانکراس می‌شود.

فواید روغن زیتون برای پیشگیری از سرطان پوست

مطالعات نشان داده است که استفاده از روغن زیتون روی پوست به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن، از ابتلاء به سرطان پوست جلوگیری می‌کند.

خواص روغن زیتون برای زخم معده و سرطان معده

مطالعات ثابت کرده‌اند که زیتون و روغن آن مانع فعالیت هلیکوباکترپیلوری می‌شود، این باکتری از عوامل اصلی ایجاد زخم معده و درنتیجه ابتلاء به سرطان معده است.

خواص ضدمیکروبی زیتون

زیتون به‌دلیل دارا بودن ترکیباتی اعم از «هیدروکسی تیروزول»، «تیروزول»، «اولئوروپین» و «دی‌کربوکسی متیل النوئیک اسید» باعث مهار فعالیت باکتری‌های بیماری‌زای منتقله از مواد غذایی می‌شود، به همین دلیل محققان مصرف روغن زیتون کنار سالادها و غذاها را به همه توصیه می‌کنند.

خواص زیتون برای پوکی استخوان

مطالعات مختلف روی موش‌های آزمایشگاهی نشان داده است که ترکیبات موجود در زیتون با مهار فعالیت سلول‌های استخوان‌خوار و جلوگیری از آسیب‌های اکسیداتیو، نه‌تنها از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند، بلکه موجب تراکم استخوان نیز می‌شود.

اسیدهای فنولیک زیتون با داشتن خواص ضدالتهابی و تحریک‌کننده سیستم ایمنی، در ترمیم استخوان در حین شکستگی بسیار مؤثر است. ثابت شده است که علاوه بر مواد غذایی غنی از کلسیم، مواد غذایی غنی از ترکیبات فنلی مانند زیتون نیز از بروز پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

خواص ضد درد زیتون

زیتون به‌دلیل دارا بودن برخی ترکیبات از جمله هیدروکسی تیروزول، باعث کاهش احساس درد می‌شود؛ این ماده با کاهش تحریک گیرنده‌های درد، نقش ضددرد خود را ایفا می‌کند.

پیشگیری از آلزایمر با مصرف زیتون

بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است. این بیماری در بزرگسالان بالای ۶۰ سال شایع‌تر است و ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶ نشان می‌دهد که پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای حاوی زیتون و روغن آن، می‌تواند خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر را کاهش دهد و به کاهش پیشرفت بیماری آلزایمر کمک کند.

خواص زیتون برای بارداری

مصرف زیتون در دوران بارداری منعی ندارد؛ البته باید توجه داشت که به‌دلیل خطر افزایش فشار خون باید از مصرف زیتون‌های شور و پرنمک در این دوران پرهیز کرد. زیتون سرشار از ویتامین ای است و جنین برای رشد به ویتامین E نیز نیاز دارد.

همچنین مطالعات نشان داده است که رشد پس از تولد نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روغن زیتون مصرف کرده‌اند از نظر قد، وزن و عملکرد حرکتی بهتر است. مصرف روغن زیتون در زنان باردار دارای فشار خون بالا باعث کاهش فشار خون آنها می‌شود. خوردن زیتون در دوران بارداری به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن به محافظت از کودکان در برابر برخی آلرژی‌ها و آسم کمک می‌کند.

تفاوت خواص زیتون و روغن زیتون چیست؟

روغن زیتون اکثر خواص زیتون را دارد و بنابراین استفاده از آن در رژیم غذایی روزانه اثرات ذکرشده را دارد؛ تفاوت زیتون و روغن زیتون خوراکی، در فراوانی مواد مغذی موجود در میوه و روغن آن است.

برگ زیتون جویده‌شده وقتی روی زخم‌های دهانی گذاشته شود سبب از بین رفتن آنها می‌شود. عصاره برگ زیتون یا برگ جوشیده‌شده یا پخته‌شده آن می‌تواند برای دندان‌درد مفید باشد و عصاره برگ زیتون در بیماری‌های چشمی کاربرد دارد. این عصاره اگر به‌صورت قطره در چشم چکانده شود برای ورم‌های چشمی و التهاب چشم مفید است.

بهترین نوع زیتون

از منظر طب سنتی، بهترین نوع زیتون، نوع سبز و رسیده آن است که در آب و نمک پرورانده شده باشد. اگر زیتون را همراه غذا مصرف کنید، باعث تقویت معده می‌شود البته افراد گرم‌مزاج باید بدانند که زیاده‌روی در مصرف زیتون می‌تواند باعث سوختن اخلاط در آنها شود.