زنجیره توزیع دارو نیازمند بازنگری جدی است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ایفدانا، فرزانه حامدی وفا، با اشاره به چالش‌های موجود در نظام توزیع دارو و تجهیزات پزشکی، گفت: صدور مجوز برای شرکت‌های پخش فاقد ظرفیت اجرایی، یکی از دلایل اصلی بی‌نظمی در بازار و شکل‌گیری کمبودهای ساختگی است.

وی افزود: در حال حاضر مجوزهایی برای شرکت‌های پخش دارویی صادر شده که نه توان مالی دارند، نه زیرساخت اجرایی. این موضوع باعث کاهش تاب‌آوری مالی در زنجیره و ایجاد اختلال در تأمین دارو شده است.

به گفته معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، رواج سبدفروشی و توزیع‌های غیراستاندارد، بازار را به صورت مصنوعی دچار کمبود می‌کند.

حامدی وفا با بیان اینکه برخی واردکنندگان تجهیزات پزشکی با دور زدن سامانه‌های رسمی، کالا را با قیمت بالاتر خارج از شبکه رسمی عرضه می‌کنند، تأکید کرد: لازم است نظارت بر مبادی وارداتی تقویت شده و تخصیص ارز و مواد اولیه نیز هدفمندتر انجام شود. حذف تأیید خودکار اقلام در سامانه انبار مجازی و آزادسازی عرضه نوار تست قند خون از انحصار نیز از جمله اقدامات مؤثر در بهبود دسترسی بیماران است.

وی افزود: در حوزه حمایت از تولید داخل، محدود بودن تعداد آزمایشگاه‌های همکار و هزینه‌های بالای آزمون، مانع جدی برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان است. پیشنهاد می‌شود منابع مالی لازم برای تأمین این هزینه‌ها به‌صورت وام یا کمک بلاعوض از سوی دولت تخصیص یابد.

به گفته معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، عدم تخصیص ارز به مواد اولیه می‌تواند باعث شود محصول داخلی نسبت به مشابه وارداتی، قیمت بیشتری داشته باشد و از گردونه رقابت خارج شود. از این‌رو، تخصیص ارز باید مبتنی بر کیفیت محصول و میزان رضایت‌مندی مصرف‌کننده صورت گیرد.

حامدی‌وفا همچنین درباره قیمت‌گذاری دارو و تجهیزات، اظهار داشت: این فرآیند باید متناسب با ساختار هزینه‌ای تولیدکننده داخلی و شاخص‌های بومی بیماری در کشور انجام شود. او تأکید کرد که در حوزه تجهیزات مصرفی، به‌روزرسانی مستمر قیمت‌ها بر اساس کد IRC ضروری است تا سرمایه در گردش شرکت‌ها حفظ شود.

وی با اشاره به ضرورت ارتقا نظام نظارت، خواستار افزایش تخصص، حمایت مالی و کاهش بروکراسی در ساختارهای نظارتی شد و افزود: آموزش‌های مستمر برای کارشناسان، ضامن پایداری کیفیت بازرسی‌ها است.

حامدی وفا، استفاده از هوش مصنوعی در سامانه‌های نظارتی را گامی مؤثر در تحلیل سوابق شرکت‌ها دانست و بر نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه ابزارهای هوشمند بازرسی تأکید کرد.

وی همچنین پیشنهاد کرد سامانه‌های اطلاعاتی دستگاه‌های مختلف یکپارچه‌سازی شده و داشبوردهای مدیریتی مشترک طراحی شود تا تصمیم‌گیری‌ها دقیق‌تر و چابک‌تر باشد. به گفته او، نشست‌های منظم با مدیران اقتصادی و بازدیدهای میدانی به شناسایی بهتر گلوگاه‌ها کمک می‌کند.

حامدی وفا درباره اصلاحات طرح دارویار، سه محور اصلی را مطرح کرد: کاهش هزینه داروهای خاص با استفاده از اعتبار کارت، حذف داروخانه‌ها از فرآیند پرداخت یارانه و منطقی‌سازی تجویز دارو توسط پزشکان.

وی در خصوص تفویض وظایف سازمان غذا و دارو، خواستار افزایش اختیارات کمیسیون ماده ۲۰ و تمرکز بر حذف شرکت‌های ناکارآمد و نظارت مؤثر بر تولیدکنندگان شد.

حامدی وفا در زمینه مقابله با قاچاق دارو نیز تصریح کرد: افزایش کیفیت تولید داخل، رقابت‌پذیری داروهای ایرانی، تأمین داروی برند برای بیماران خاص و آموزش مستمر به پزشکان می‌تواند مسیر مبارزه با قاچاق را هموار کند.

وی در پایان، بر نوسازی ماشین‌آلات تولید دارو، ارتقا سطح بازرسی‌ها و تدوین استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر برای واردات مواد اولیه تأکید کرد و گفت: شناسایی گلوگاه‌ها و آموزش کاربردی به بازرسان، بدون ایجاد فشار مضاعف به تولیدکننده داخلی، موجب ارتقا سطح کیفی فرآورده‌های سلامت‌محور خواهد شد.