تزریق بوتاکس معده و تأثیر آن بر کاهش اشتها: نگاهی علمی به ارتباط با هورمون گرلین
در دنیای پرشتاب امروز، چاقی و پرخوری عصبی به یکی از چالش‌های مهم سلامتی تبدیل شده‌اند. روش‌های زیادی برای کنترل وزن پیشنهاد می‌شود، اما بسیاری از آن‌ها یا اثربخشی کوتاه‌مدت دارند یا برای برخی افراد قابل‌تحمل نیستند. یکی از روش‌های نوین و امیدوارکننده که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته، تزریق بوتاکس معده است؛ روشی که برخلاف تصور عموم، تنها بر عضلات معده اثر نمی‌گذارد، بلکه نقش مهمی در تنظیم هورمون گرلین، معروف به «هورمون گرسنگی»، ایفا می‌کند.
بوتاکس معده چیست و چگونه عمل می‌کند؟
بوتاکس (Botulinum toxin) ماده‌ای است که سیگنال‌های عصبی را به‌طور موقت مهار کرده و موجب کاهش فعالیت عضلانی می‌شود. وقتی این ماده در ناحیه‌ای از معده به‌نام فوندوس تزریق می‌شود، باعث کاهش حرکات معده، کند شدن تخلیه غذا و ایجاد حس سیری طولانی‌تر می‌گردد. اما تأثیر اصلی فراتر از مکانیک معده است؛ این روش توانسته سطح هورمون گرلین را نیز کاهش دهد.
هورمون گرلین؛ پیام‌رسان اشتها
گرلین هورمونی است که از معده و بخش کوچکی از روده ترشح می‌شود و به مغز پیام می‌دهد که «گرسنه‌ام». وقتی سطح گرلین بالا برود، اشتها افزایش می‌یابد. معمولاً این هورمون پیش از وعده‌های غذایی افزایش یافته و پس از خوردن غذا افت می‌کند. اما در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که دچار پرخوری عصبی یا چاقی هستند، ترشح گرلین بیش‌فعال است یا افت آن پس از غذا ناکافی‌ست.
چگونه بوتاکس معده بر سطح گرلین اثر می‌گذارد؟
مطالعات نشان داده‌اند که سلول‌های ترشح‌کننده گرلین به‌طور متمرکز در بخش فوندوس معده قرار دارند. تزریق بوتاکس در این ناحیه باعث کاهش تحریک عصبی و در نتیجه کاهش ترشح گرلین می‌شود. این یعنی مغز دیگر پیام‌های مکرر گرسنگی دریافت نمی‌کند و فرد به‌طور طبیعی احساس سیری مداوم‌تری خواهد داشت.
کاهش اشتها بدون رژیم‌های سخت
برخلاف رژیم‌های سنتی که معمولاً با گرسنگی، ولع غذا و فشار روانی همراه هستند، افرادی که بوتاکس معده دریافت کرده‌اند معمولاً گزارش می‌دهند که بدون احساس گرسنگی، میزان وعده‌ها و میان‌وعده‌های‌شان کاهش یافته است. در واقع، بدن به‌جای اراده‌ی سختگیرانه، خودبه‌خود تمایلی به پرخوری ندارد.
نتایج مطالعات بالینی درباره اثر بوتاکس معده
بررسی‌های علمی در مجلات معتبر نشان می‌دهد:
-
کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی سطح هورمون گرلین پس از ۳ تا ۴ هفته از تزریق
-
کاهش ۵ تا ۸ کیلوگرم وزن در دو ماه اول بدون نیاز به رژیم سفت
-
افزایش رضایت بیماران در کنترل اشتها و کاهش میل به ریزه‌خواری
تأثیرات روانی و عصبی کاهش اشتها
نکته قابل توجه، تأثیر این روش بر کاهش اشتهاهای عصبی و استرسی است. در بسیاری از بیماران، ولع غذا در ساعات خاص یا شرایط تنش‌زا به‌طور محسوسی کاهش یافته که خود گواهی بر نقش تنظیم گرلین در تعادل سیستم عصبی – گوارشی است.
چه کسانی کاندید مناسب بوتاکس معده هستند؟
-
افراد با شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۲۷
-
کسانی که از پرخوری عصبی یا استرس غذایی رنج می‌برند
-
افرادی که با روش‌های معمول کاهش وزن موفق نبوده‌اند
هزینه و ارزش واقعی این روش
هزینه تزریق بوتاکس معده در تهران حدود ۱۰ میلیون تومان است که بسته به نوع تجهیزات (اندوسکوپی یا تزریق ساده)، محل انجام، و تخصص پزشک متفاوت است. اما اگر این مبلغ را در برابر اثرگذاری بلندمدت، کاهش ولع غذایی، و عدم نیاز به مصرف دارو در نظر بگیریم، می‌توان گفت که این هزینه در واقع سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای بر کنترل اشتها و پیشگیری از اضافه وزن مزمن است.
مزایای تزریق بوتاکس معده در مقایسه با سایر روش‌ها
| ویژگی | رژیم سنتی | داروهای مهار اشتها | بوتاکس معده |
|---|---|---|---|
| کاهش گرلین | ❌ | ✅ (موقت) | ✅ (متمرکز) |
| اثرگذاری سریع | ❌ | ✅ | ✅ |
| نیاز به مصرف مداوم | ❌ | ✅ | ❌ |
| عوارض گوارشی | ❌ | گاهی زیاد | بسیار کم |
| کنترل اشتها عصبی | ❌ | محدود | ✅ بسیار مؤثر |
نتیجه‌گیری از تزریق بوتاکس معده
بوتاکس معده تنها یک ابزار برای کاهش تخلیه غذا نیست. این روش با دخالت مستقیم در عملکرد هورمون گرلین، ریشه‌ای‌ترین عامل اشتها را هدف می‌گیرد. کاهش سطح این هورمون مساوی‌ست با کاهش سیگنال‌های گرسنگی، کنترل اشتها، و در نهایت کاهش وزن تدریجی اما پایدار.
اگر شما هم جزو افرادی هستید که بارها رژیم گرفته‌اید اما ولع غذایی را مهار نکرده‌اید، شاید وقت آن رسیده که به راهکارهایی علمی و نوین مانند تزریق بوتاکس معده فکر کنید؛ راهکاری که از درون بدن، هورمون‌ها را هماهنگ کرده و اشتها را خاموش می‌کند.
این خبر را درتهران پزشکی دنبال کنید
منبع:خبرگزاری سلامت
