جباری: ۸۰ درصد مادرانی که سقط عمدی انجام داده‌اند پشیمانند

تهران پزشکی: صابر جباری رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به انواع سقط در کشور، اظهار کرد: سقط‌ها در کشور به سه دسته تقسیم می‌شوند. نخست، سقط خود به خودی که بدون دخالت مادر و به صورت طبیعی رخ می‌دهد. دوم، سقط قانونی و پزشکی که سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار مورد انجام می‌شود و مربوط به مواردی است که ادامه بارداری برای سلامت مادر خطرناک است یا ادامه حیات جنین امکان‌پذیر نیست. نوع سوم، سقط غیرقانونی، عمدی یا جنایی است که متأسفانه ۹۵ درصد از سقط‌های کشور را شامل می‌شود.

وی افزود: این آمار نشان‌دهنده اهمیت بالای موضوع و ضرورت اتخاذ تدابیر جدی برای پیشگیری از سقط‌های غیرقانونی و پرداختن به عوامل اجتماعی و پزشکی مرتبط با این پدیده است.

روزانه بیش از هزار سقط غیرقانونی در کشور انجام می‌شود

وی با اشاره به این‌که روزانه حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ سقط عمدی و غیرقانونی در کشور انجام می‌شود، تصریح کرد: ۹۰ درصد این موارد در چارچوب خانواده رخ می‌دهد. همچنین، ۶۰ درصد از این سقط‌ها در منازل انجام می‌شود و ۳۰ درصد دیگر در مراکز مجوز دار یا غیر مجوز دار توسط پزشکان متخلف، متخصصان زنان یا داروسازها صورت می‌گیرد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با ابراز نگرانی از گسترش تبلیغات داروهای سقط در فضای مجازی و درگاه‌های اینترنتی، گفت: متأسفانه شرایط دریافت داروهای غیرقانونی سقط، حتی به راحتی و درب منزل فراهم شده است. علاوه بر این، داروهای سقط از طریق بازار سیاه نیز به آسانی قابل تهیه هستند، به‌طوری‌که آمار سقط‌های انجام‌شده در منزل به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

جباری اضافه کرد: جلوگیری از فروش این داروها در حیطه وظایف پلیس فتا و دستگاه قضائی است. وزارت بهداشت در دو سال گذشته موارد زیادی از این تخلفات را رصد و به مراجع ذیربط گزارش کرده است، اما ما ضابط قضائی نیستیم و راساً نمی‌توانیم اقدام به جمع‌آوری متخلفان کرده و با متخلف برخورد کنیم.

برخورد با فروش داروی سقط بر عهده دستگاه‌های امنیتی و انتظامی

وی در پاسخ به اینکه وزارت بهداشت در انجام وظایفش کوتاهی داشته است، گفت: مطابق ماده ۵۹ قانون، دستگاه‌های امنیتی و انتظامی مانند وزارت اطلاعات، فراجا و سایر دستگاه‌ها مسئول رسیدگی و برخورد با این تخلفات هستند و جلوگیری از فروش داروی سقط در فضای مجازی و درگاه‌های اینترنتی ورود جدی این دستگاه‌ها را می‌طلبد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: کارگروه مربوط به سقط در ستاد ملی جمعیت تاکنون چندین جلسه برگزار کرده است که در آن نمایندگان پلیس فتا و سایر دستگاه‌های مرتبط حضور دارند و از وضعیت این تخلفات اطلاعات و اشراف بیشتری دارند. وی با بیان اینکه اقدامات خوبی تاکنون صورت گرفته است، تأکید کرد: اما برای اثرگذاری بیشتر، برخوردها باید جنبه بازدارنده داشته باشد که متأسفانه تاکنون چنین برخوردهایی صورت نگرفته است.

جباری افزود: وزارت بهداشت یک عضو از ستاد ملی جمعیت است و قانون تکالیف اعضا را معین کرده است. وزارت بهداشت عضو همکار این ستاد است و متولی برخورد با تخلفات در خصوص فروش داروهای سقط جنین این وزارتخانه نیست.

وی ادامه داد: تعداد سایت‌ها و فضای مجازی متخلف در زمینه ارائه داروهای سقط بسیار زیادند و پلیس فتا و دستگاه‌های مسئول به این حجم از تخلفات واقفند.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در پاسخ به پرسش مجری تأکید کرد: به نظر می‌رسد در فرآیند شناسایی تخلفات و ارجاع متخلفان به دستگاه‌های مسئول، موانعی وجود دارد که موجب شده تاکنون برخوردهای بازدارنده با متخلفان انجام نشود.

وی تصریح کرد: طبق فرآیند کارگروه سقط، وزارت بهداشت گزارشات را به ستاد ملی جمعیت ارائه می‌دهد و ستاد هم اقدام لازم را انجام داده ولی همچنان جای اقدام بازدارنده خالی است.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت بیان کرد: زمانی که حدود ۶۰ درصد از سقط‌ها در منزل انجام می‌شود، وزارت بهداشت قادر به ورود به منازل نیست. این سقط‌ها اغلب با دارو صورت می‌گیرد، در حالی که داروهای مربوطه تنها در بیمارستان‌ها قابل دسترسی هستند و اصولاً این داروها نباید وارد بازار آزاد شوند.

وی افزود: بنابراین تأمین این داروهای غیرقانونی عمدتاً از طریق قاچاق و به صورت قاچاق مسافرتی صورت می‌گیرد. قیمت دولتی این داروها ۶ هزار تومان است، در حالی که هر ورق آن در بازار آزاد به ۶۰ هزار تومان می‌رسد. اما در بازار سیاه، قیمت آن‌ها بین ۱.۵ تا ۵ میلیون تومان فروخته می‌شود، که این امر تبدیل به یک بازار پر سود برای قاچاقچیان و متخلفان شده است.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: توزیع این داروها در شبکه دولتی و بیمارستانی انجام نمی‌شود که وزارت بهداشت بتواند مستقیماً وارد عمل شود؛ بلکه این داروها به صورت قاچاق مسافرتی وارد بازار می‌شوند و برای مقابله با آن، نیاز است که دستگاه‌های مسئول مانند ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به این موضوع ورود کنند.

جباری تأکید کرد: آنچه مسلم است این است که وزارت بهداشت به عنوان همکار در اجرای قانون، تاکنون حتی بیشتر از همکاری، اقداماتی جدی انجام داده است.

وی ادامه داد: در حوزه آگاهی‌بخشی عمومی به مردم و همچنین آموزش همکاران حوزه سلامت و اصلاح فرآیندهای آموزشی پزشکان و دستیاران تخصصی هنوز جای کار زیادی وجود دارد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به علل اصلی سقط جنین، گفت: اولین علت نخواستن فرزند بیشتر است که ۴۱ درصد موارد سقط را تشکیل می‌دهد. علت دوم اقتصادی است که ۲۱ درصد موارد را شامل می‌شود و علت سوم بد موقع بودن زمان بارداری است که ۲۰ درصد موارد را در بر می‌گیرد.

جباری یادآور شد: علت‌های اول و سوم تحت تأثیر فشارهای اجتماعی و روانی ناشی از اجرای افراطی سیاست‌های تنظیم خانواده در سال‌های گذشته به وجود آمده است.

وی خاطرنشان کرد: در مطالعات پیمایشی وزارت بهداشت، ۸۰ درصد از کسانی که سقط عمدی انجام داده‌اند، اعلام پشیمانی کرده‌اند و ۷۷ درصد از آنان گفته‌اند که به دیگران پیشنهاد نمی‌کنند این کار را انجام دهند.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت تأکید کرد: این مطالعات نشان‌دهنده وجود ارتباط فطری و عاطفی بین مادر و جنین و همچنین تأثیرات تلخ سقط بر روح و روان مادران است.

جباری افزود: کسانی که قصد انجام سقط عمدی دارند، در یک دوره التهابی و استرس قرار دارند و اگر بتوان به این افراد مشاوره‌های لازم را ارائه داد، اغلب از انجام سقط منصرف خواهند شد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر، وقتی فشار روانی و هیجانی از روی این افراد برداشته می‌شود، آنها تصمیمات درستی می‌گیرند و جنین را حفظ می‌کنند.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به اینکه برای این امر یک بسته خدمت تحت عنوان “حفظ حیات جنین” برای بهورزان، ماماها و پزشکان در شبکه بهداشت تعریف شده است، افزود: در کنار این اقدامات، مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز کارهای خوبی برای جلوگیری از سقط انجام می‌دهند که قابل تقدیر است.

جباری همچنین با بیان اینکه افزایش ریسک ناباروری ثانویه یکی از تبعات سقط جنین است، افزود: عوارض جسمی سقط جنین شامل خونریزی، فوت مادر و ایجاد عفونت‌هایی است که درمان آن‌ها مشکل است. از نظر روانی، افسردگی، پشیمانی، بدخوابی، بی‌خوابی طولانی‌مدت و حتی خودکشی از جمله پیامدهای جدی سقط جنین به شمار می‌روند.

وی افزود: همچنین سقط جنین ممکن است منجر به عارضه ناباروری برای مادر شده و دیگر نتواند بچه دار شود.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت برگزاری پویش نفس را مورد اشاره قرار داد و گفت: این پویش مردم را نسبت به اینکه جنین یک لخته خون نبوده و موجود زنده است، آگاه می‌کند.

جنین، شیء یا یک لخته خون نیست، انسان است

جباری ادامه داد: در اوج همه‌گیری کرونا شاهد مرگ و میر روزانه ۷۰۰ انسان بودیم و شاهد بودیم جامعه خیلی نسبت به هر فوت حساس بود و روح جامعه درباره هر مرگی که رخ می‌داد جریحه‌دار می‌شد، لذا باید در مورد جنین هم از شیء انگاری بپرهیزیم و جنین را دارای جسم و جان بدانیم و او را فرزند خود محسوب کنیم و از مرگ و قتل او که حدود ۹۰ درصد توسط پدر و مادرهای خودشان اتفاق می‌افتد، جلوگیری کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه پیشگیری وزارت بهداشت اقداماتی نظیر آگاهی بخشی عمومی و این که هستی بخش تنها خداست و او می‌تواند جان کسی را بگیرد و ما حق نداریم جان جنین را بگیریم، انجام می‌دهد.

وی افزود: اقدام بعدی وزارت بهداشت در حوزه پیشگیری، آگاهی بخشی نسبت به سقط است. قانون می‌گوید اگر پزشکی حتی وسایل سقط را برای فردی فراهم کرد، باید پروانه اش باید باطل شود.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت تصریح کرد: ما اعلام عمومی کرده ایم که اگر فلان ابزار و داروی مربوط به سقط در مطب یک پزشک پیدا شود چون کاربرد دیگری جز سقط ندارد، تخلف از قانون است.

جباری گفت: حکم ابطال پروانه یک پزشکی که سال‌ها درس خوانده و زحمت کشیده تا پزشک شود، اگر توسط ضابطان و قضات انجام گیرد، بسیار بازدارنده خواهد بود.