نقش علوم انسانی در حل مشکلات اجتماعی و اصلاح ساختارهای مدیریتی کشور کلیدی است

مسعود پزشکیان امروز _سه‌شنبه بیست‌وهفتم آذر_ در اختتامیه پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی با حضور اساتید، پژوهشگران و صاحب‌نظران حوزه علوم انسانی برگزار شد، نقش این حوزه در حل مشکلات اجتماعی و اصلاح ساختارهای مدیریتی کشور را کلیدی توصیف و بر ضرورت تحقق عدالت و رفع بی‌عدالتی تأکید کرد.

رئیس‌جمهور در ابتدای سخنان خود در این مراسم اظهار کرد: حیات انسان وابسته به علم و عملی است که با اخلاص و در مسیر عدالت به‌کار گرفته شود.

وی افزود: توجه به علوم انسانی و استفاده از ظرفیت‌های آن می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح ساختارها و رفع بسیاری از چالش‌های اجتماعی و مدیریتی شود.

پزشکیان با اشاره به مشکلات موجود در کشور تصریح کرد: نادیده گرفتن شایستگی‌ها، بی‌عدالتی و رابطه‌محوری از مهم‌ترین عوامل ایجاد نارضایتی عمومی و ناکارآمدی در نظام‌های اداری و اجتماعی است. زمانی که افراد بدون توجه به تخصص و توانایی در جایگاه‌های مدیریتی قرار می‌گیرند و حقوق واقعی شایستگان نادیده گرفته می‌شود، نه‌تنها اعتماد عمومی از بین می‌رود، بلکه توسعه کشور نیز با چالش جدی روبه‌رو می‌شود.

رئیس‌جمهور در ادامه گفت: پیامبران برای پیاده‌سازی عدالت در جوامع انسانی مبعوث شدند و امروز این رسالت بر دوش علوم انسانی است؛ شاخص‌های عدالت و حق باید در جامعه تعریف و نهادینه شود و این امر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های متخصصان علوم انسانی مطرح است.

پزشکیان با انتقاد از ساختار نظام اداری کشور خاطرنشان کرد: پرداخت‌ها و ارزیابی عملکردها باید بر اساس شایستگی و اثرگذاری افراد اصلاح شود. زمانی که تفاوتی میان عملکرد کارمندان وجود نداشته باشد و پاداش‌ها بر مبنای شایستگی و تلاش واقعی پرداخت نشود، انگیزه تلاش و خلاقیت از میان می‌رود و ساختار اداری دچار رکود می‌شود.

رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت ارتقای نظام آموزشی کشور گفت: اصلاح جامعه از مدارس آغاز می‌شود. آموزش صحیح اخلاق، انصاف و عدالت به نسل‌های آینده می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات مثبت در جامعه باشد. روش‌های سنتی و بر پایه دستور و نهی دیگر کارساز نیست و با برنامه‌ریزی علمی و استفاده از روش‌های نوین باید جایگزین شوند.

پزشکیان با تاکید بر ضرورت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری بر پایه شواهد علمی افزود: علوم انسانی می‌تواند با ارائه داده‌های دقیق و تحلیل‌های علمی، مسیر صحیح را برای مدیران و سیاست‌گذاران ترسیم کند. مدیریت و سیاست‌گذاری بدون تکیه بر شواهد و مستندات علمی نتیجه‌ای جز ناکارآمدی نخواهد داشت.

رئیس‌جمهور ضمن قدردانی از پژوهشگران و متخصصان علوم انسانی گفت: این حوزه می‌تواند با ارائه راهکارهای عملی، جامعه‌ای بر پایه عدالت، اخلاق و انصاف بسازد. دولت نیز وظیفه دارد با بهره‌گیری از توان علمی علوم انسانی، مسیر توسعه و پیشرفت کشور را هموار کند.

در ابتدای این مراسم، حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تأکید بر اهمیت علوم انسانی، نقش آن را در توسعه کشور و حل مسائل اجتماعی و اقتصادی غیرقابل انکار دانست.

وی با بیان اینکه جشنواره فارابی تشویق طرح‌های تحقیقاتی و تکریم محققان را در دستور کار دارد، افزود: جشنواره‌های علمی در جهان، نهادهایی برای اجتماعی‌سازی علم و ترویج تحقیقات هستند که در این میان، جشنواره فارابی می‌تواند با تشویق محققان علوم انسانی، به ارتقای کیفیت پژوهش‌ها کمک کند.

سیمایی صراف ضمن اشاره به مشکلات اقتصادی و معیشتی موجود در جامعه علمی کشور تصریح کرد: بخش بزرگی از نظام مسائل کشور بدون کمک علوم انسانی قابل فهم و حل نیست. توسعه عمیق، موزون و پایدار، نیازمند فهم مسئله و تفسیر جهان از منظر علوم انسانی است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های پژوهشی اشاره کرد و گفت: نظام ارزیابی غیرمتناسب و تأکید بر خروجی‌های کمی، به کیفیت پژوهش‌ها آسیب زده است. باید به پژوهش‌های مسئله‌محور و کاربردی توجه بیشتری شود تا بتوان از این ظرفیت در سیاست‌گذاری‌ها استفاده کرد.

سیمایی صراف با استناد به سخنان استادان برجسته علوم انسانی تأکید کرد: توسعه بدون علوم انسانی ناممکن است. علوم انسانی نان و آب مستقیمی درست نمی‌کند، اما زمینه‌ساز پیشرفت و توسعه است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از مسئولان و سیاست‌گذاران خواست که به نتایج پژوهش‌های علوم انسانی توجه و از تکرار سیاست‌های ناکارآمد پرهیز کنند و گفت: اصرار بر سیاست‌های ناکام، نه‌تنها عار است، بلکه توسعه کشور را نیز به تأخیر می‌اندازد.

در پایان این مراسم، با حضور رئیس‌جمهور از محققان و پژوهشگران برگزیده این دوره جشنواره در ۱۶ بخش داخلی و سه بخش بین‌المللی با اهدای جوایزی قدردانی شد.

جشنواره فارابی که با هدف ارتقای تحقیقات علوم انسانی و شناسایی آثار برتر برگزار می‌شود، محلی برای تکریم محققان و ایجاد نشاط در فضای پژوهشی کشور است.