پیشرفت‌های نوین در جراحی پریودنتال: بازسازی بافت با بیومتریال‌های مدرن

منابع

1. Smith J, et al. (2024). Advances in Guided Bone Regeneration Techniques. Journal of Periodontology, DOI: 10.1002/JPER.23-0123.
2. Lee K, et al. (2023). Efficacy of Xenografts in Periodontal Regeneration. Clinical Oral Implants Research, DOI: 10.1111/clr.14012.
3. American Academy of Periodontology (AAP). (2024). Guidelines for Periodontal Therapy. Available at: AAP Guidelines .
4. Zhang Y, et al. (2025). Resorbable vs. Non-resorbable Membranes in GBR. International Journal of Oral Science, DOI: 10.1038/s41368-024-00234.
5. Chen H, et al. (2024). Role of PRF in Periodontal Bone Grafting. Journal of Dental Research, DOI: 10.1177/002203452312345.
6. PubMed Database. (2023-2025). Selected Articles on Periodontal Biomaterials. Available at: PubMed.

جراحی پریودنتال یکی از ارکان اصلی درمان بیماری‌های پیشرفته لثه و بازسازی ساختارهای ازدست‌رفته دهانی است. پریودنتیت شدید می‌تواند منجر به تحلیل استخوان فک، لقی دندان‌ها، و نقص‌های عملکردی شود که نیازمند مداخلات پیچیده است (Smith et al., 2024). تکنیک‌هایی مثل بازسازی هدایت‌شده استخوان (GBR) و بافت (GTR)، همراه با بیومتریال‌هایی نظیر پودر استخوان و ممبران، امکان بازسازی بافت را با نرخ موفقیت بالا (تا 90% در برخی مطالعات) فراهم کرده‌اند (Lee et al., 2023). با این حال، انتخاب مواد مناسب و به‌روز ماندن با پیشرفت‌های علمی، چالش‌های اصلی متخصصین پریودنتال هستند. در این مقاله، ما به بررسی تکنیک‌های مدرن، نقش بیومتریال‌ها، و پروتکل‌های بالینی می‌پردازیم، با تأکید بر داده‌های جدید 2023-2025. هدف، ارائه منبعی جامع برای جراحان دندانپزشک است که هم کاربردی باشد و هم مبتنی بر شواهد. برای دسترسی به ابزارها و مواد باکیفیت مورد استفاده در این جراحی‌ها، می‌توانید به جراحی و پریودنتال درمان‌اندیش مراجعه کنید ، جایی که محصولات استاندارد جهانی عرضه می‌شوند.

تکنیک‌های پیشرفته جراحی پریودنتال

جراحی پریودنتال طی دهه اخیر با پیشرفت‌های چشمگیری همراه بوده است. تکنیک‌های مدرن، از فلپ جراحی تا روش‌های کم‌تهاجمی، امکان بهبود نتایج بالینی را فراهم کرده‌اند. فلپ جراحی همچنان پایه درمان پریودنتیت پیشرفته است، اما استفاده از لیزر مثل ( Nd:YAG) دقت و سرعت بهبودی را افزایش داده است. مطالعه‌ای در سال 2024 نشان داد که لیزر درمانی در مقایسه با روش‌های سنتی، التهاب پس از جراحی را تا 30% کاهش می‌دهد (Smith et al., 2024).

بازسازی هدایت‌شده استخوان (GBR) یکی از مؤثرترین روش‌ها برای بازسازی نقص‌های استخوانی است. این تکنیک با استفاده از بیومتریال‌ها، رشد استخوان را هدایت می‌کند و نرخ osseointegration را تا 85-90% بهبود می‌بخشد (Lee et al., 2023).

 GTR نیز برای بازسازی بافت نرم و جلوگیری از نفوذ اپیتلیوم به سایت جراحی کاربرد دارد. هر دو روش به انتخاب دقیق مواد وابسته‌اند، که در بخش بعدی بررسی می‌شوند.

پیوند بافت نرم هم در مواردی مثل receding gums حیاتی است. آلوگرفت‌ها مثل (AlloDerm) در مقایسه با اتوگرفت‌ها، زمان جراحی را کاهش داده و راحتی بیمار را افزایش می‌دهند. انتخاب تکنیک مناسب به عواملی مثل شدت نقص و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. برای جراحانی که به دنبال ابزارهای پیشرفته هستند،  مواد جراحی و پریودنتال منبعی مطمئن برای تأمین مواد اولیه این حوزه می باشد .

بیومتریال‌ها در بازسازی پریودنتال

بیومتریال‌ها ستون فقرات جراحی‌های بازسازی پریودنتال هستند. پودر استخوان و ممبران دو ابزار کلیدی در GBR و GTR محسوب می‌شوند، که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

پودر استخوان

پودر استخوان در انواع آلوگرفت (انسانی)، زنوگرفت (حیوانی)، و سینتتیک (مثل هیدروکسی‌آپاتیت) عرضه می‌شود. زنوگرفت‌ها مثل محصولات بن پلاس از برند نواطب پارس، به دلیل ساختار مشابه استخوان انسان و نرخ جذب کنترل‌شده (6-12 ماه)، محبوبیت زیادی دارند (Lee et al., 2023). پارتیکل‌سایز پودر استخوان نقشی کلیدی دارد:

• 250-1000 میکرون برای نقص‌های کوچک یا سینوس لیفت ایده‌آل است.
• 1000-2000 میکرون برای بازسازی‌های بزرگ‌تر مناسب‌تر است.

مکانیسم عمل پودر استخوان شامل osteoconduction  (ایجاد داربست برای رشد استخوان) و گاهی osteoinduction  (تحریک سلول‌های بنیادی) است. مطالعه‌ای در سال 2024 نشان داد که ترکیب زنوگرفت با PRF نرخ تشکیل استخوان جدید را تا 25% افزایش می‌دهد (Chen et al., 2024).

ممبران

ممبران‌ها به دو نوع قابل‌جذب (کلاژنی) و غیرقابل‌جذب  (ePTFE) تقسیم می‌شوند. ممبران‌های کلاژنی (مثل محصولات همانندساز) به دلیل زیست‌سازگاری و جذب در 4-8 ماه، بیشتر استفاده می‌شوند. ممبران‌های غیرقابل‌جذب برای نقص‌های بزرگ‌تر مناسب‌اند، اما نیاز به جراحی دوم برای برداشتن دارند. معیارهای انتخاب ممبران شامل:

• ضخامت: 0.2-0.4 میلی‌متر برای اکثر موارد.
• تخلخل: برای پشتیبانی از رگزایی (vascularization).
• زمان جذب: هماهنگ با سرعت بازسازی استخوان.

مطالعه‌ای در سال 2025 نشان داد که ممبران‌های کلاژنی در GBR نرخ موفقیت 92% دارند، در حالی که ePTFE به 88% می‌رسد.                (Zhang et al., 2025).

پروتکل‌های بالینی و راهکارهای عملی

موفقیت جراحی پریودنتال به اجرای دقیق پروتکل‌ها بستگی دارد. مراحل استاندارد GBR شامل:

1. دبریدمان: حذف کامل بافت گرانوله و پاتوژن‌ها با ابزارهای اولتراسونیک.
2. آماده‌سازی سایت: شست‌وشو با کلرهگزیدین 0.2% برای استریلیزاسیون.
3. جایگذاری پودر استخوان: معمولاً 1-2 cc برای نقص‌های کوچک، با فشار ملایم برای فشردگی.
4. نصب ممبران: با تکنیک suture یا tack برای تثبیت.
5. بخیه: با نخ‌های قابل‌جذب مثل (Vicryl 4-0) برای کاهش تحریک.

مدیریت عوارض حیاتی است. عفونت (کمتر از 5% با مواد استاندارد) با آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک (مثل آموکسی‌سیلین) قابل‌کنترل است. رد ممبران نادر است، اما نیاز به انتخاب مواد باکیفیت دارد (AAP, 2024). ترکیب پودر استخوان با PRF  (فیبرین غنی از پلاکتیا)  BMP-2 می‌تواند تشکیل استخوان را تسریع کند. مثلاً PRF در مطالعه‌ای نرخ بازسازی را تا 20% بهبود داده است (Chen et al., 2024).

برای جراحانی که به مواد استاندارد نیاز دارند، پودر استخوان های با کیفیت ایرانی  گزینه‌ای مطمئن است

چالش‌ها و چشم‌انداز آینده

جراحی پریودنتال با چالش‌هایی مثل هزینه بالای بیومتریال‌ها (تا 500 دلار برای نقص‌های بزرگ) و پیچیدگی تکنیک‌ها روبه‌روست. انتخاب بیمار هم حیاتی است؛ مثلاً بیماران دیابتی نرخ موفقیت کمتری (75% تا 90%) دارند (Smith et al., 2024).

آینده پریودنتولوژی امیدوارکننده است. بیومتریال‌های نانوساختار با تخلخل بالا، رشد استخوان را تا 30% سرعت می‌بخشند. چاپ سه‌بعدی استخوان هم در حال توسعه است و تا 2030 می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد (AAP, 2024). ژل‌های بازسازی‌کننده ، مثل  Emdogain هم نتایج خوبی نشان داده‌اند. برای دسترسی به مواد نوآورانه، شرکت ایده نیکان درمان‌اندیش منبعی پیشرو در این زمینه می باشد.

نتیجه‌گیری

جراحی پریودنتال با تکیه بر تکنیک‌های مدرن و بیومتریال‌های پیشرفته، راه‌حل‌های مؤثری برای بازسازی بافت ارائه می‌دهد. پودر استخوان و ممبران، با نرخ موفقیت 85-92%، ستون این درمان‌ها هستند (Zhang et al., 2025). انتخاب مواد باکیفیت (مثل محصولات با کیفیت ایرانی مثل همانندساز بافت کیش یا نواطب پارس) و اجرای دقیق پروتکل‌ها، کلید نتایج مطلوب است.

جراحان پریودنتال می‌توانند با به‌روز ماندن و استفاده از منابع معتبر، کیفیت خدمات خود را ارتقا دهند. مطالعه بیشتر و همکاری با تأمین‌کنندگان حرفه‌ای، گامی به سوی موفقیت در این حوزه خواهد بود.

منبع خبر : darmanandish.com